Жастар арасындағы жұмыссыздық мәселесі экономикаға тікелей әсер етуші өткір мәселе болып отыр. Жұмысқа қабілеті бар азаматтардың екі қолға бір күрек таппай жосып жүруінің бірқатар нақты себептері бар. Жұмыссыздық мәселесі мен халықтың күнкөріске қаражаты жетпеуі әр түрлі физикалық және психологиялық залалдарға әкеліп соқтыруда. Жұмыссыздық қылмыстың себебі те, қылмыстың салдары да болып отырғаны жасырын емес.
Мәселен, ашық дереккөздердегі соңғы статистикалық мәліметтер бойынша, Бас прокуратураның құқықтық статистика және арнайы есепке алу комитетінің дерегінше, 2018 жылдың 6 айы ішінде 14-29 жас аралығындағы жастар жасаған 25 286 құқық бұзушылық тіркелген.
Жастардың жұмыссыздығын тек бос жұмыс орындарының болмауымен байланыстыру орынсыз секілді. Өйткені, жастар арасындағы жұмыссыздық, ресми статистикаға сәйкес, бүгінгі күні 82400 адамды құрайды. Ал Электронды еңбек биржасы порталында жұмысқа орналастыру бойынша 34 мыңнан астам бос орын және жұмыс берушілерден 82 мыңнан астам сұраныс орналастырылған. Сондықтан тек цифрларға сүйенсек, бос орындар жұмыссыз жастардан көп.
«Аталған мәселенің себебі – жастардың мамандық таңдай алмауында және нарық сұранысындағы мамандықтар туралы ақпараттардың жетіспеушілігінде»,- деп есептейді «Parasat Pro» қоғамдық қорының директоры, түпқарағандық жас Ғазиз Ізтұрғанов. Ол осы ойын дәлелдеу және мәселемен күресу үшін бүгінде жастар жұмыссыздығының азаюына ықпал ету мақсатындағы мектеп оқушыларының қызығушылықтары мен еңбек нарығындағы сұраныстар негізінде кәсіби бағдар беру жұмыстарын бастап та кеткен. Аталған жұмыстарды арнайы жоба ретінде қарастыратын ол қазіргі таңда мектеп оқушыларымен жұмыс жүргізуде.
– Жобамның мақсаты – балалардың еңбекке дайындығын қалыптастыру, одан әрі кәсіби қызмет үшін қасиеттерді жетілдіру және мамандық таңдау кезінде оқушыларды кәсіби бағдарлау. Мектеп оқушыларын кәсіптік бағдарлаудың негізгі компоненттері кәсіптік бағдарлау, тұтастай алғанда, көптеген аспектілер мен бағыттарды қамтитын үлкен, күрделі жүйе.
Бұл жүйені аудан мектептерінде жүзеге асыру үшін аталған жоба барысында алдымен, жастар арасында сауалнама алынды. Сауалнамадан Түпқараған ауданының орталығы Форт-Шевченко қаласындағы 4 мектеп: Е.Өмірбаев атындағы жалпы білім беретін мектебі, Форт-Шевченко мектеп-интернаты, М.Горький атындағы мектеп-лицейі, Ж.Мыңбаев атындағы мектеп-гимназиясының 8-сынып оқушылары өтті. Сауалнамада диагностикалық My Code тесті қолданылды. Тестте жасөспірімдердің қай бағытқа, салаға бейім екендігі анықталды. Тест баланың бойындағы қарым-қабілетін ашады. Тест 94 арнайы сұрақтан құралған. Тестте тест қатысушысының мотивациясы, интеллектісі ескеріледі.
Бұдан соң, ата-аналарға мамандық таңдау туралы жадынама тарату көзделіп отыр. Өйткені, баланың мамандық таңдауында ата-ананың атқаратын рөлі зор. Жадынама тарату жұмыстарынан соң, кездесу, әр сала мамандарының қатысуымен семинар-тренинг жүргізіледі. Бұл кешенді жұмыстар жастардың кәсіптік бағдарын анықтауға мүмкіндік береді есептеймін,- дейді Ғ.Ізтұрғанов.
